In 2017 waren er wereldwijd meer dan 1,46 miljard smartphonegebruikers, in Nederland bezit 93% van de bevolking een eigen smartphone. (Deloitte, 2017). Sinds de invoering van de smartphone in 2009 is het een steeds grotere invloed gaan hebben op ons dagelijks leven. Door de jaren heen groeide vooral het gebruik van smartphones door jongeren in een rap tempo.
In 2012 maakte 86,1% van de jongeren tussen de 12 en 25 jaar oud gebruik van een smartphone. Dat percentage steeg in 2017 naar 98,2%. (CBS, 2018) Maar de smartphone beïnvloedt niet alleen overdag ons leven maar ook in onze slaap. Iedereen heeft slaap nodig. Het is de periode waarin het lichaam en de geest hersteld.
Volgens de National Sleep Foundation is de aanbevolen slaapduur 7-8 uur per nacht voor een optimale gezondheid. Ook van Kerkhof geeft aan dat iemand deze hoeveelheid slaap nodig heeft om te herstellen (Van Kerkhof et al., 2017). Volgens een onderzoek van psycho-fysioloog Kerkhof naar het slaapgedrag van Nederlanders uit 2012 komt naar voren dat 30% van de Nederlanders minder dan zes uur per etmaal slaapt, terwijl zes uur slaap als een kritische grens voor problemen wordt gezien (Verkuil, 2014).
Een aantal wetenschappers van de universiteiten van Harvard, Oxford en Cambridge zijn in de veronderstelling dat slecht slapen en de bijbehorende risico’s steeds vaker voorkomen door het veelvuldig gebruik van de smartphone (Van der Velde, 2015). De biologische klok die elk mens heeft zorgt voor het dag-nachtritme en speelt een grote rol in onze slaap.
Licht is belangrijk voor ons ritme. Melatonine is een slaaphormoon dat onder invloed van licht wordt afgegeven aan het bloed. Door blauw licht (licht dat van je telefoonscherm afkomt) wordt deze afgifte geremd. Hoewel elk licht de uitscheiding van melatonine kan onderdrukken, is het effect van blauw licht ’s nachts krachtiger, zo is gebleken uit onderzoeken van Harvard (2012) en van Kerkhof et al. (2017). Blauw licht vergroot de aandacht, stemming en reactietijden (Harvard Health Publishing,
Een smartphone zorgt voor allerlei prikkels. Wanneer de smartphone geluid maakt of trilt hebben veel personen de neiging om meteen op te nemen of het inkomend bericht te lezen. Een gesprek of bericht kan allerlei emoties en gevoelens oproepen. Dit kan ervoor zorgen dat iemand gaat piekeren en gestrest raakt, dit zorgt op hun beurt voor een verhoogde hartslag en cognitieve stimulatie, dat betekent dat je hersenen actief bezig zijn (Calis & Kisjes, 2015). Wanneer je piekert en gestrest bent stijgt het cortisol gehalte in het bloed, waardoor iemand niet goed in slaap kan vallen.
Als dit cortisolgehalte laag is wordt er veel melatonine aangemaakt en kom je goed in slaap, als het gehalte hoog is wordt er weinig melatonine aangemaakt en kom je dus moeilijk in slaap. Veel prikkels betekent dus slecht in slaap komen.
Onderzoek van Schweizer et al in 2017 wees uit dat iemand die in bezit is van een smartphone meer kans heeft op slaapproblemen. Zij hebben namelijk een mindere slaapduur dan mensen zonder een smartphone. Het onderzoek van Tamura et al bevestigde deze resultaten. Dat onderzoek toonde aan dat buitensporig gebruik van de smartphone in connectie staat met slapeloosheid.
Met name bij personen die vijf uur of lannger gebruik maakte van de smartphone waren de cijfers van slapeloosheid groot. Bij het onderzoek van Mak et al., 2014 werd de kijkduur op de smartphone vergeleken met de slaapduur en slaapkwaliteit. Hieruit blijkt dat hoe meer iemand op de smartphone kijkt de slaapduur en slaapkwaliteit afneemt en meer slaperigheid overdag ervaart dan iemand die maar een aantal keren op de smartphone kijkt.