Smartphone en slaap, hoe schermtijd je nachtrust ondermijnt!

Slaap is essentieel voor zowel lichaam als geest. Tijdens de slaap herstellen we fysiek en mentaal, waardoor we overdag beter kunnen functioneren. De National Sleep Foundation adviseert 7 tot 8 uur slaap per nacht voor een optimale gezondheid (National Sleep Foundation, 2020). Ook Van Kerkhof et al. (2017) bevestigen dat deze hoeveelheid nodig is voor herstel. Toch slaapt ongeveer 30% van de Nederlanders minder dan zes uur per nacht, wat onder de kritische grens ligt en kan leiden tot gezondheidsproblemen (Verkuil, 2014).

Een groeiend aantal wetenschappers van onder andere Harvard, Oxford en Cambridge stelt dat ons slaaptekort mede wordt veroorzaakt door het veelvuldig gebruik van smartphones (Van der Velde, 2015). De biologische klok, die ons dag-nachtritme regelt, is sterk afhankelijk van licht. Melatonine, het slaaphormoon, wordt normaal gesproken ’s avonds afgegeven om ons slaperig te maken. Echter, blauw licht van smartphoneschermen onderdrukt de melatonineproductie, waardoor het inslapen moeilijker wordt (Harvard Health Publishing, 2012; Van Kerkhof et al., 2017).

Daarnaast zorgen meldingen en berichten op je telefoon voor mentale prikkels die stress en piekeren kunnen veroorzaken. Dit leidt tot een verhoogde cortisolspiegel, een stresshormoon dat het inslapen belemmert (Calis & Kisjes, 2015). Een hoog cortisolniveau remt de melatonineafgifte, waardoor de slaapkwaliteit verslechtert.

Onderzoek bevestigt deze negatieve effecten van smartphonegebruik op slaap. Schweizer et al. (2017) toonden aan dat smartphonebezitters vaker slaapproblemen hebben en minder lang slapen dan niet-gebruikers. Tamura et al. (2017) vonden een sterke samenhang tussen langdurig smartphonegebruik (vijf uur of meer per dag) en slapeloosheid. Ook Mak et al. (2014) toonden aan dat meer tijd besteden aan smartphones samenhangt met kortere slaapduur, slechtere slaapkwaliteit en meer slaperigheid overdag.

Kortom: overmatig smartphonegebruik, vooral in de avond, kan de slaap verstoren en daarmee je gezondheid en welzijn negatief beïnvloeden. Bewust omgaan met schermtijd, zeker vlak voor het slapen, is daarom cruciaal.